โรคพิษสุนัขบ้า
โรคพิษสุนัขบ้าคืออะไร ?
โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคที่ปัจจุบันยังไม่มียารักษา ผู้ที่ติดเชื้อพิษสุนัขบ้าที่ไม่ได้ป้องกันและรักษาทันท่วงทีมักจะเสียชีวิต ดังนั้น หากมีการสัมผัสกับสัตว์จำเป็นต้อง โรคพิษสุนัขบ้าหรือ โรคกลัวน้ำเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่มีอันตรายมาก ไวรัสพิษสุนัขบ้าสามารถได้รับในครอบครัวจากผู้ป่วยที่สัมผัสกับสัตว์ที่ติดเชื้อ Rhabdoviridae ทำให้เกิดอาการทางระบบประสาท เช่น ชัก ประสาทหลอน และอัมพาตผ่านทางน้ำลายของสัตว์ที่กัด โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคร้ายแรง เนื่องจากปัจจุบันยังไม่มียารักษาโรค อย่างไรก็ตาม โรคนี้ป้องกันได้ ฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า
สาเหตุเกิดจากอะไร
โรคพิษสุนัขบ้าเกิดจากการสัมผัสกับน้ำลายของสัตว์ที่ติดเชื้อ การสัมผัสกับโรคพิษสุนัขบ้าอาจเกิดจากการถูกสัตว์กัด ข่วน หรือน้ำลายกระเด็นใส่บาดแผลหรือผิวหนังถลอกจากการที่สัตว์เลียเยื่อเมือกของตา จมูก ปาก หรือรับประทานเนื้อดิบที่ติดเชื้อ
สัตว์ที่อาจจะเป็นโรคนี้ได้
สัตว์ที่อาจเป็นพาหะของไวรัสพิษสุนัขบ้า ได้แก่ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น สุนัข แมว ค้างคาว สุนัขจิ้งจอก แรคคูน และสัตว์ป่าหลายชนิด สุนัขจรจัด มักจะแพร่เชื้อไวรัสพิษสุนัขบ้าสู่คน อาการของโรคพิษสุนัขบ้าจะไม่ปรากฏทันทีหลังสัมผัส ในบรรดาผู้ป่วยเหล่านี้จะเริ่มมีอาการประมาณ 3 สัปดาห์ถึง 3 เดือนหลังจากได้รับเชื้อ ในบางกรณี โรคพิษสุนัขบ้าอาจใช้เวลาถึงหนึ่งปีก่อนที่จะแสดงอาการ
อาการของโรคนี้เป็นอย่างไร
อาการของโรคพิษสุนัขบ้าจะไม่ปรากฏทันทีหลังสัมผัส ในบรรดาผู้ป่วยเหล่านี้จะเริ่มมีอาการประมาณ 3 สัปดาห์ถึง 3 เดือนหลังจากได้รับเชื้อ ในบางกรณี โรคพิษสุนัขบ้าอาจใช้เวลาถึงหนึ่งปีก่อนที่จะแสดงอาการ ขึ้นอยู่กับขนาด จำนวน และตำแหน่งของบาดแผล โดยเฉพาะบริเวณที่มีเส้นประสาทจำนวนมาก (Richly innervated area) เชื้อโรคจะแพร่กระจายจากบาดแผลไปสู่ระบบประสาทและสมอง อาการของโรคพิษสุนัขบ้าแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
- ระยะแรกเริ่ม ผู้ป่วยที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าระยะแรกจะมีอาการไม่เฉพาะเจาะจง เช่น มีไข้ ปวดศีรษะ เจ็บคอ หนาวสั่น คลื่นไส้ อาเจียน ใจสั่น ปวดตามร่างกาย หงุดหงิด นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร ระคายเคืองอย่างรุนแรงบริเวณที่ถูกกัดโดยมีอาการเจ็บแปลบๆ ระยะนี้อาจใช้เวลาเฉลี่ย 2-10 วัน
- ระยะที่มีอาการทางระบบประสาท ผู้ที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าในระยะนี้จะมีอาการได้ 2 แบบ ผู้ป่วยโรคไข้สมองอักเสบ (encephalitis) จะมีไข้ กลัวลมและน้ำ และกล้ามเนื้อกระตุก ปวดกล้ามเนื้อ สับสน ประสาทหลอน นอนไม่หลับ ในภาวะอัมพาตแบบอ่อนแรง ผู้ป่วยจะมีอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ระยะโคม่า ผู้ป่วยโรคพิษสุนัขบ้าระยะโคม่า จะเกิดภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ การหายใจล้มเหลว ภาวะหัวใจหยุดเต้น มักจะทำให้เสียชีวิตภายในแค่ 2 สัปดาห์
ต้องฉีดวัคซีนกี่เข็ม
กระทรวงสาธารณสุขและสภากาชาดไทยแนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า 1-5 เข็ม ขึ้นอยู่กับการฉีดวัคซีนครั้งก่อนๆ วิธีการฉีดมี 2 วิธีดังนี้
- ฉีดวัคซีนเข้าใต้ผิวหนัง
- ฉีดวัคซีนเข้ากล้ามเนื้อ
วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเป็นวัคซีนที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูง ฉีดได้ทุกเพศทุกวัยรวมถึงเด็กและสตรีมีครรภ์ โรคพิษสุนัขบ้าสามารถป้องกันได้หากผู้ถูกกัดได้รับวัคซีนเข็มแรกโดยเร็วที่สุดหลังจากถูกกัดและได้รับวัคซีนในปริมาณที่เพียงพอตามเข็มที่แพทย์สั่ง
โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคที่ปัจจุบันยังไม่มียารักษา ผู้ติดเชื้อเกือบทั้งหมดมีโอกาสเสียชีวิตหากไม่ป้องกันและรักษาทันท่วงที ดังนั้นหากสัมผัสกับสัตว์ที่สงสัยว่าเป็นโรคพิษสุนัขบ้า แนะนำให้พบแพทย์ทันที พิจารณาฉีดวัคซีนและ/หรือป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโดยเร็วที่สุด
อ่านเพิ่มเติม : โรคเกี่ยวกับสัตว์
ติดตามข้อมูลข่าวสาร : baanpet