ปลาซีลาแคนท์
ปลาซีลาแคนท์

ทำความรู้จักกับซีลาแคนท์
ปลาซีลาแคนท์ สิ่งมีชีวิตมหัศจรรย์อาศัยอยู่บนโลกมาเป็นเวลานาน “ซีลาแคนท์” เป็นปลาที่สูญพันธุ์ไปแล้วจริง ๆ จนกระทั่งปี 1938 มีการค้นพบซีลาแคนท์อีกครั้งในคอโมโรส เคนยา แทนซาเนีย โมซัมบิก มาดากัสการ์ และควาซูลู-นาทาล แอฟริกาใต้ เป็นพันธุ์ไม้ Latimeria chalumnae การค้นพบนี้เป็นเรื่องบังเอิญอย่างยิ่งเมื่อปลาถูกจับได้ในอวนของชาวประมง
น่าเหลือเชื่อ นี่คือปลาที่ใคร ๆ ก็คิดว่าสูญพันธุ์ไปแล้ว ต่อมามีการค้นพบสายพันธุ์ที่สอง Latimeria menadoensis ในปี 1999 บนเกาะสุลาเวสีของอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นที่ที่พบตามธรรมชาติ ในแผ่นดินใหญ่ของประเทศไทย
มีการค้นพบฟอสซิลซีลาแคนท์บางชนิด มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ศูนย์วิจัยและศึกษาบรรพชีวินวิทยา ตั้งอยู่ที่ บ้านคำพอก อำเภอคำไชย จังหวัดมุกดาหาร มีประวัติยาวนานเกือบ 400 ปี
ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับฟอสซิลสัตว์โบราณซีลาแคนท์ที่ค้นพบในประเทศไทย ซีลาแคนท์เป็นปลาที่คิดว่าสูญพันธุ์ไปแล้ว นับตั้งแต่สิ้นสุดยุคครีเทเชียส เมื่อประมาณ 65 ล้านปีก่อน มีการค้นพบที่สำคัญเกิดขึ้นเพื่อพิสูจน์ว่าแท้จริงแล้วมันคือซีลาแคนท์
จึงเป็นปลาโบราณที่ยังมีชีวิตอยู่จนทุกวันนี้ ปลาชนิดนี้ไม่ได้หาง่าย เพราะถึงแม้ยังมีเกมอยู่แต่จำนวนประชากรที่เหลืออยู่ก็น้อยมากแล้ว ถือเป็นสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์ เพราะเหลืออยู่เพียง 2 ชนิดที่ยังมีชีวิตอยู่
ลักษณะนิสัยและวิธีใช้ชีวิต
การศึกษาพบว่าปลามีลักษณะเฉพาะบนครีบ มีกลีบเนื้อขนาดใหญ่ 4 กลีบ ครีบหางแบ่งออกเป็น 3 กลีบแยกกันมีเกล็ดบาง ด้านหน้ากะโหลกศีรษะมีอวัยวะรูปตะขอซึ่งเป็นอวัยวะพิเศษที่ใช้ตรวจจับเหยื่อ หากโตเต็มที่จะมีความยาวได้ถึง 1.8 เมตร และมีน้ำหนักมากกว่า 90 กิโลกรัม
ปลาชนิดนี้พบที่ไหน หลาย ๆ ท่านได้อ่านมาถึงตอนนี้แล้ว คุณอาจเริ่มสงสัยว่าซีลาแคนท์อยู่ที่ไหน ปัจจุบันมีแหล่งที่อยู่อาศัยเพียงสองแห่งเท่านั้น นอกชายฝั่งเกาะสุลาเวสี ประเทศอินโดนีเซีย และชายฝั่งตะวันออกของทวีปแอฟริกา น่าเศร้าที่มีประชากรเพียงไม่กี่ร้อยคนเท่านั้น
ปัจจัยเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ซีลาแคนท์มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เนื่องจากมีการเติบโตช้าจากหลายปัจจัย อัตราการสืบพันธุ์ต่ำและจำนวนลูกหลานลดลงทุกปีจึงได้ชื่อว่าเป็นสัตว์หายาก ที่ไม่ง่ายที่จะพบเจอ

อายุขัยของซีลาแคนท์
จากผลการวิจัยล่าสุดในประเทศฝรั่งเศส งานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Current Biology พบว่าปลาสามารถมีชีวิตอยู่ได้หลายร้อยปี ข้อมูลใหม่เพิ่มเติมชี้ให้เห็นว่าซีลาแคนท์เป็นปลาที่เติบโตช้ามาก โดยตัวเมียจะเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ประมาณ 60 ปี และตัวผู้มีอายุประมาณ 40-69 ปี
ซีลาแคนท์ ฟอสซิลที่ยังคงมีชีวิตอยู่
ซีลาแคนท์ถึงแม้จะมีฟอสซิลปลาที่แสดงให้ลูกหลานเห็นว่าครั้งหนึ่งพวกมันเคยสวยงามและสง่างามเพียงใด แต่ปัจจุบันยังคงเป็นปลาโบราณ ใครยังมีชีวิตอยู่บ้างถึงแม้จะเหลือน้อยมากแต่อย่างน้อยก็ยังไม่สูญพันธุ์ เราสามารถหาวิธีและวิธีการปกป้องปลาชนิดนี้ต่อไปได้
ซีลาแคนท์เป็นสัตว์น้ำที่ค่อนข้างใหญ่เมื่อโตเต็มที่ เมื่อเทียบกับขนาดของปลาส่วนใหญ่ที่อาศัยอยู่ในมหาสมุทร พวกมันมีอายุมากกว่า 400 ปี โดยรอดชีวิตจากการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ซึ่งกวาดล้างสัตว์โบราณอื่น ๆ อีกมากมาย
ในประเทศไทย บ้านคำพอก ค้นพบฟอสซิลกระดูกขากรรไกรของซีลาแคนท์ อำเภอคำไชย จังหวัดมุกดาหาร เป็นการค้นพบครั้งแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
อ่านเพิ่มเติม : สัตว์เลี้ยงสุดแปลก
ติดตามข้อมูลข่าวสาร : ซีลาแคนท์