ตะพาบหัวกบ
มาทำความรู้จักกับตะพาบหัวกบ
ตะพาบหัวกบ ( Southern New Guinea Giant Softshell Turtle ) หรือที่รู้จักกันในชื่อเต่านิ่มหัวกบ หญ้า หรือสัตว์เลื้อยคลานในวงศ์ Herbaceae เต่าหัวกบ ซึ่งมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Pelochelys bibroni อาศัยอยู่ในจีน อินเดีย อินโดจีน สุมาตรา มาเลเซีย อินโดนีเซีย พม่า ไทย และที่อื่นๆ ในประเทศไทยพบได้ในเกือบทุกภาค เช่น จังหวัดตาก กาญจนบุรี นครศรีธรรมราช และที่อื่นๆ ปัจจุบันมีการเลี้ยงและขยายพันธุ์เพิ่มมากขึ้นและเป็นที่นิยมเป็นสัตว์เลี้ยง หากเต่ากระดองนิ่มตัวใดมีจุดสีเหลืองอ่อนกระจายอยู่บนกระดองและลวดลายและสีไม่เปลี่ยนแปลงตามเวลา เรียกว่า “กริวดาว” และผลิตเฉพาะภาคกลางและตะวันตกของประเทศไทยเท่านั้น
ลักษณะทั่วไปของตะพาบหัวกบ
เต่ากระดกหัวกบมีขนาดใหญ่และใหญ่ขึ้น ความยาวเปลือกโดยเฉลี่ยประมาณ 120 ซม. และน้ำหนักสามารถถึง 50-90 กก. ตัวผู้มีลักษณะเรียวยาว หางยาว ตัวเมียมีขนาดใหญ่อ้วน มีกระดองหยาบ และหางสั้นกว่าตัวผู้ ลำตัวส่วนบนมีสีน้ำตาลแกมเขียวส่วนล่างสีอ่อนกว่าส่วนบน มีตาเล็ก และตีนเป็นพังผืด หัวมีขนาดเล็กและสั้นคล้ายหัวกบ จึงได้ชื่อว่าเต่าหัวกบ ลักษณะโดยทั่วไปของเต่านิ่มหัวกบคือ เปลือกหอยมีสีน้ำตาลอมเขียวและมีจุดเล็กๆ กระจายตามเปลือกก็จางหายไปเมื่อเริ่มโต สีลำตัว ค่อยๆ เข้มขึ้นและเปลี่ยนไปตามอายุ ปัจจุบันเต่าชนิดนี้มีจำนวนน้อยมากจึงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสัตว์น้ำคุ้มครองโดยกรมประมง
ลักษณะนิสัยของตะพาบหัวกบ
นิสัยของเต่ากระดองนิ่มชนิดนี้ค่อนข้างจะดุร้าย ดังนั้นการเข้าใกล้หรือสัมผัสใกล้ชิดจึงต้องใช้ความระมัดระวัง พวกมันมักจะนั่งเงียบ ๆ บนทราย รอให้เหยื่อผ่านไปแล้วโจมตีในโอกาสแรก อาหารของเต่านิ่มหัวกบได้แก่ ปลา และสัตว์น้ำนานาชนิด เช่น กบ กุ้ง หอย ปู ปลา และพืชบางชนิด
การสืบพันธุ์ของตะพาบหัวกบ
ปัจจุบันจำนวนเต่านิ่มหัวกบค่อยๆลดลงและเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง แม้ว่าครั้งหนึ่งเคยคิดว่าจะสูญพันธุ์ในศตวรรษที่ 20 แต่การแพร่พันธุ์ของมันก็เร่งขึ้นจนกระทั่งจำนวนของมันเริ่มเพิ่มขึ้นภายใต้พระราชบัญญัติการอนุรักษ์และคุ้มครองสัตว์ป่าปี 1992 หลังจากผสมพันธุ์และวางไข่แล้ว ตัวเมียของสายพันธุ์นี้จะเริ่มเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์พวกมันสามารถวางไข่ได้เมื่ออายุประมาณหนึ่งปี ช่วงอายุในการผลิตไข่ที่สมบูรณ์ที่สุดคือเมื่อพวกมันมีอายุ 1.8 ปีขึ้นไป โดยปกติจะอยู่ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคม เมื่อมันวางไข่ใกล้แม่น้ำหรือแหล่งน้ำใกล้ที่อยู่อาศัย ในช่วงฤดูวางไข่ ตัวผู้และตัวเมียในน้ำ และตัวเมียจะวางไข่บนเนินทรายที่เหมาะสม มันจะแอบออกมาในเวลากลางคืนเพื่อวางไข่ ขุดหลุมขนาดพอเหมาะด้วยตีน และหลังจากวางไข่แล้วให้ใช้ตีนทุบดินและฝังให้หมดเหมือนเดิม เต่าตัวเมียวางไข่ได้ครั้งละ 5-7 ฟอง วางไข่ได้ 100-200 ฟอง ตลอดฤดูวางไข่ ระยะฟักตัวประมาณ 90 วัน เมื่อเต่าลืมตาก็จะฟักเป็นตัว ขนาดประมาณ 2 ซม. เมื่อลืมตาและมองเห็นโลก พวกมันจะวิ่ง 4×100 เมตร ไปยังแหล่งน้ำที่ใกล้ที่สุดทันทีตามสัญชาตญาณในการอยู่รอดและแพร่พันธุ์ต่อไป
อาหารของตะพาบหัวกบ
ปัจจุบันตะพาบหัวกบได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสัตว์น้ำคุ้มครองโดยกรมประมงเนื่องจากเป็นสัตว์ที่หายากมาก ปัจจุบันพบในแม่น้ำโขงหรือในแม่น้ำสายใหญ่ อาหารของเต่าหัวกบได้แก่ กุ้ง หอย และอาหารทะเลใต้น้ำ การค้นหาอาหารของเต่ากระดกหัวกบนั้นไม่ได้แตกต่างไปจากเต่ากระดกม่านลายทางมากนัก เพราะเต่าหัวกบจะซ่อนตัวอยู่ใต้น้ำรอเหยื่อกลับมากิน เต่ากระดองนิ่มหัวกบส่วนใหญ่ไม่ค่อยโผล่ขึ้นมาหายใจ ในหนึ่งวัน เต่าหัวกบจะโผล่ขึ้นมาเพื่อหายใจประมาณสองครั้ง -มีการวิจัยเต่าหัวกบวันละ 3 ครั้ง และตอนนี้สามารถสืบพันธุ์ได้ เต่าหัวกบ เป็นที่นิยมอย่างมากในฐานะสัตว์เลี้ยงประจำครอบครัวสำหรับหลาย ๆ คนที่รักสัตว์เลี้ยงตัวนี้
อ่านเพิ่มเติม : สัตว์เลี้ยงสุดแปลก
ติดตามข้อมูลข่าวสาร : ตะพาบหัวกบ
